Geschiedenis en jaarringen onderzoek
Op deze pagina vertellen wij je over de rijke geschiedenis van Makkinga’s Mölle.
Op deze pagina vertellen wij je over de rijke geschiedenis van Makkinga’s Mölle.
De molen Makkinga’s Mölle is in 1824 in opdracht van de plaatselijke timmerman Roelof Makkinga hier nieuw gebouwd. Dat is waarschijnlijk samen met een vakbekwame molenbouwer gedaan. Zo verrees aan de oever van de Vecht een nieuwe zeskantige zaagmolen, maar wel met tweedehands zaagonderdelen uit een andere, dus oudere molen. Door jaarringen onderzoek gedaan aan verschillende balken in de molen is dit vastgesteld, De balken waar de molen mee gebouwd is kloppen met bouwjaar, maar de zaagonderdelen zijn veel ouder.
Wie de molenbouwer was en waar Roelof Makkinga de tweedehands molenonderdelen kocht, is (nog) niet bekend. Er gaat nog steeds een onjuist gerucht dat de zaagmolen ergens in de buurt van Deventer gekocht zouden zijn en dat dit een originele Zaanse zaagmolen was. Door het jaarringen onderzoek is dus bewezen dat dit niet klopt. Dit zou misschien wel op kunnen gaan voor de oudere tweedehands onderdelen die zich in de molen bevinden.
Voor Roelofs werk als timmerman, was deze investering een grote vooruitgang. Hij had echter niet zoveel te besteden, want een zeskantige molen was wel de goedkoopste zaagmolen die je kon bouwen.
Nu is een zeskantige molen een zeldzame verschijning, in Nederland zijn er nog maar twee over die als zaagmolen zijn er gebouwd. Waarvan deze in Ommen nog de enige oude!
Den Oord betekent: uitstekende landpunt. Op deze plaats kon de molen de wind goed vangen en de te zagen bomen konden hier via het water gemakkelijk achter de zaagmolen gebracht worden. Ze werden dan vanaf de Vecht en de haven naar het water achter de molen, ook wel het balkengat genoemd, vervoerd. Deze opslag in het water is er voor bedoeld om het hout te verduurzamen. Nat hout zaagt ook beter. Roelof had hier een heel goede plek uitgekozen voor zijn molen!
Door de opkomst van de stoomzagerij werden de verdiensten en het werk voor een windmolenzagerij sterk minder. Roelof en zijn zoon stonden nog wel te boek als zaagmolenaar, maar hadden de molen al aangepast om ook gerst te kunnen pellen en koren te kunnen malen.
In 1901 besloot Rijkswaterstaat tot kanalisatie van de Vecht. De loop van de Vecht is toen veranderd en heeft daarbij de landpunt waar Den Oord op stond doorsneden. Vecht-armen werden afgesneden en het vrijkomende zand werd gebruikt om de haven en daarmee de toegang tot het balkengat te dempen.
Ook de gezamenlijke functie van het malen en zagen heeft de molen op den duur niet kunnen redden. Er was nog wel een kleine opleving in de tweede wereldoorlog. Na de oorlog raakte de molen in verval en kocht de gemeente Ommen in oktober 1955 de molen.
Onder toezicht van de technische adviseur van de vereniging “De Hollandse Molen” werd de molen gerestaureerd en in 1961 opgeleverd. De molen stond toen als het ware op stelten, zonder een zaagschuur er onder!
Een paar jaar later kwam de zaagschuur gereed, die door de toenmalige oudheidkamer als museum werd ingericht. Tot januari 2024, toen was de schuur leeg gemaakt, om zijn oude bestemming als zaagschuur terug te krijgen.
Het bestuur van de molenstichting die het beheer over de molen heeft, had al in 2017 gesteld dat ze in 2024 de molen weer wilden laten zagen.
Op deze bijzondere datum van het tweehonderdjarig bestaan zal de molen helaas nog niet kunnen zagen, maar we zijn begonnen! De planning is dat het zagen ergens in 2025 moet lukken.
Makkinga’s Mölle is historisch gezien van groot belang. Het is de enige oude originele “zeskant” welke als zaagmolen gebouwd is en die Nederland nog rijk is. Door de standplaats van de molen is het een belangrijk landschappelijk silhouet langs de naast liggende weg. Nog mooier is het met de in dezelfde zichtlijn gelegen molen De Konijnenbelt aan de overzijde van de Vecht. Samen met het oude gemeentehuis en de torens van de kerken